Trẻ em có nên uống viên sủi Vitamin C thường xuyên?

Vitamin C từ lâu đã được biết đến như một chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ hệ miễn dịch và giúp phòng chống cảm cúm, mệt mỏi. Nhiều bậc phụ huynh vì lo con dễ ốm vặt nên thường xuyên cho trẻ uống viên vitamin C như một biện pháp bổ sung đơn giản và hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng vitamin C dưới dạng viên uống liệu có thực sự cần thiết và an toàn cho trẻ nhỏ hay không? Liệu có thể dùng thường xuyên mà không gây hại?

Vitamin C – Chất dinh dưỡng thiết yếu nhưng cần đúng liều

Vitamin C là một vi chất thiết yếu, tham gia vào nhiều quá trình sinh học quan trọng trong cơ thể, đặc biệt ở trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Trẻ em cần vitamin C để tổng hợp collagen, một loại protein cấu trúc quan trọng trong da, xương, mạch máu và các mô liên kết. Đây cũng là chất hỗ trợ làm lành vết thương, duy trì mô khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, vitamin C giúp tăng hấp thu sắt không heme từ thực phẩm thực vật – điều quan trọng đối với trẻ nhỏ, vốn dễ bị thiếu máu do thiếu sắt. Ngoài ra, nó đóng vai trò chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do – một yếu tố ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch và tăng trưởng.

Lượng vitamin C khuyến cáo dành cho trẻ nhỏ căn cứ vào độ tuổi. Trẻ nhỏ dưới một tuổi cần dung nạp khoảng 25 mg C mỗi ngày là đủ, trên một tuổi trẻ cần bổ sung 30-40 mg C mỗi ngày. Bổ sung C hàm lượng quá cao sẽ không phát huy được tác dụng mà còn ảnh hưởng xấu đến cơ thể. 

Bổ sung vitamin C qua thực phẩm tự nhiên vẫn là lựa chọn tốt nhất

Thay vì lạm dụng viên uống, các chuyên gia khuyến khích bổ sung vitamin C thông qua chế độ ăn hằng ngày. Trái cây tươi như cam, chanh, ổi, kiwi, dâu tây hay rau xanh như súp lơ, cải xoăn, rau chân vịt đều rất giàu vitamin C, an toàn và phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.

Ngoài vitamin C, các loại thực phẩm tự nhiên còn chứa chất xơ, flavonoid và các vi chất khác hỗ trợ hấp thu hiệu quả hơn. Trẻ học được thói quen ăn trái cây và rau củ cũng là cách giúp hình thành lối sống lành mạnh lâu dài, hơn là dựa vào viên bổ sung.

Uống viên sủi vitamin C thường xuyên có thể gây hại gì cho trẻ?

Một quan điểm sai lầm phổ biến là “vitamin C tan trong nước, uống dư thì cơ thể tự thải ra ngoài, không sao cả”. Thực tế, nếu sử dụng liều cao kéo dài, trẻ có thể gặp các tác dụng phụ không mong muốn. Những triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa là dấu hiệu thường thấy khi trẻ dùng vitamin C liều cao vượt quá nhu cầu.

Không chỉ vậy, có những bằng chứng cho thấy việc bổ sung vitamin C liều cao trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ tạo sỏi thận, đặc biệt ở trẻ uống ít nước. Ngoài ra, vitamin C liều cao cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu hoặc che lấp dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn, khiến chẩn đoán trở nên khó khăn.

Một điểm đáng lo ngại khác là thói quen lạm dụng viên nhai vitamin C có vị chua ngọt, giống như kẹo, khiến trẻ dễ nghiện và dùng quá liều. Một số trẻ còn bị mòn men răng do tính acid trong viên vitamin C nhai.

Khi nào trẻ cần bổ sung vitamin C bằng viên uống?

Trong một số trường hợp đặc biệt, viên vitamin C có thể được bác sĩ chỉ định bổ sung ngắn hạn. Ví dụ, khi trẻ mắc bệnh nhiễm trùng, cảm cúm kéo dài, kém hấp thu dinh dưỡng, chế độ ăn nghèo nàn hoặc sau phẫu thuật. Khi đó, việc dùng vitamin C có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh, hỗ trợ quá trình hồi phục.

Tuy nhiên, việc bổ sung cần có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ, không nên tự ý cho trẻ uống thường xuyên theo cảm tính. Các loại vitamin dù tốt đến đâu cũng là dược chất, không thể thay thế chế độ dinh dưỡng cân bằng. Việc “tự bổ sung” có thể dẫn đến lệch lạc về vi chất và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tự nhiên của trẻ.

Cách sử dụng vitamin C cho trẻ an toàn nếu cần thiết

Nếu trẻ buộc phải bổ sung vitamin C bằng viên uống theo hướng dẫn bác sĩ, phụ huynh nên chọn các sản phẩm uy tín, rõ nguồn gốc, phù hợp độ tuổi. Cần chú ý liều lượng chính xác theo cân nặng và độ tuổi của trẻ, không nên chia nhỏ viên người lớn cho trẻ uống. Uống vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn là thời điểm tốt nhất để cơ thể hấp thu mà không gây kích ứng dạ dày.

Quan trọng nhất là theo dõi phản ứng của trẻ trong quá trình sử dụng: nếu có dấu hiệu bất thường như nổi mẩn, tiêu chảy, đầy bụng hay mất ngủ thì nên ngưng dùng và đưa trẻ đến bác sĩ kiểm tra lại.

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và hệ miễn dịch của trẻ nhỏ, nhưng không có nghĩa là trẻ cần uống viên vitamin C thường xuyên. Chế độ ăn uống đầy đủ trái cây và rau củ tươi mỗi ngày là nguồn cung cấp vitamin C tốt nhất, an toàn và bền vững nhất cho trẻ.

Việc bổ sung vitamin C bằng viên uống nên được xem như biện pháp tạm thời, chỉ áp dụng khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ. Phụ huynh cần cẩn trọng, tránh lạm dụng hoặc chạy theo tâm lý “càng nhiều càng tốt”, để không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ về lâu dài.