Dầu gió có thực sự là “bảo bối” cho mọi nhà? Hiểu đúng để dùng đúng!

Trong tủ thuốc của nhiều gia đình Việt, lọ dầu gió nhỏ bé gần như là vật bất ly thân. Từ người già đến người trẻ, nhiều người coi dầu gió là “thần dược” trị bách bệnh: đau đầu, cảm lạnh, đau bụng, muỗi đốt, say xe… chỉ cần mở nắp, thoa chút dầu là thấy yên tâm. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về công dụng thật sự của dầu gió, cũng như những trường hợp cần tránh tuyệt đối để không gây hại cho sức khỏe. Vậy dầu gió có thực sự là “bảo bối” cho mọi nhà? Cùng tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây

1. Dầu gió là gì? Tác dụng chính của dầu gió

Dầu gió thường được điều chế từ hỗn hợp tinh dầu thiên nhiên như bạc hà, tràm, bạch đàn, long não pha với chất dung môi. Khi bôi ngoài da, dầu gió cho cảm giác mát lạnh hoặc ấm nóng, giúp giãn mạch, kích thích tuần hoàn, làm dịu cơn đau nhẹ, giảm ngứa do côn trùng đốt

Nhờ tính kích thích cảm giác nóng – lạnh, dầu gió có tác dụng:

• Làm ấm vùng da được bôi, giúp giảm đau nhức cơ, xoa dịu cơn mỏi mệt.
• Xua đuổi côn trùng, làm giảm ngứa khi muỗi, kiến đốt.
• Hỗ trợ giảm ngạt mũi nhẹ, cảm lạnh thông thường, nhờ mùi tinh dầu.
• Một số loại còn được dùng để chống say tàu xe, làm tỉnh táo tinh thần.

Vì vậy, nhiều người ví dầu gió như “vị cứu tinh” khi cảm mạo, mệt mỏi.

2. Khi nào nên dùng dầu gió?

Theo các chuyên gia, dầu gió nên được sử dụng đúng liều, đúng lúc, không nên lạm dụng như một loại thuốc chữa bệnh. Bạn có thể thoa, xoa, ngửi dầu gió khi:

• Bị cảm lạnh nhẹ, đau đầu, mệt mỏi do thay đổi thời tiết.
• Muỗi, côn trùng đốt gây ngứa, sưng nhẹ.
• Đau nhức cơ bắp do vận động, lao động nhẹ.
• Cần giữ ấm vùng bụng khi bị lạnh bụng, đầy hơi.

Ngoài ra, một số người có thói quen bôi dầu gió dưới mũi để thông mũi khi bị nghẹt. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo không nên bôi trực tiếp dầu gió vào lỗ mũi, vì tinh dầu có thể gây kích ứng niêm mạc mũi.

3. Những trường hợp tuyệt đối KHÔNG nên dùng dầu gió

Không dùng trên vết thương hở: Dầu gió chứa tinh dầu mạnh, có thể làm vết thương thêm rát, lâu lành, thậm chí gây viêm loét nặng hơn.

Không dùng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi: Da trẻ mỏng, dễ hấp thu tinh dầu qua da. Một số thành phần như long não, bạc hà có thể gây ức chế hô hấp, co giật hoặc ngộ độc.

Không dùng cho người hen suyễn, dị ứng tinh dầu: Mùi tinh dầu mạnh có thể kích thích đường thở, làm bùng phát cơn hen, thậm chí gây khó thở cấp.

Không bôi quá nhiều lần, không uống dầu gió: Thực tế từng có người uống dầu gió để “trị đau bụng” theo mẹo dân gian và dẫn đến ngộ độc tinh dầu, nguy hiểm tính mạng.

Không dùng cho phụ nữ mang thai: Một số loại tinh dầu (long não, bạc hà…) có thể làm tử cung co bóp nhẹ, ảnh hưởng thai nhi. Nhiều bác sĩ khuyến cáo phụ nữ mang thai cần tránh xoa dầu trực tiếp lên bụng, ngực hay hít mùi dầu gió quá nhiều để hạn chế nguy cơ co tử cung hoặc kích ứng hô hấp.

4. Sử dụng dầu gió sao cho an toàn

Dầu gió chỉ nên dùng bôi ngoài da, xoa bóp nhẹ. Một số lưu ý quan trọng:

• Không uống dầu gió: Dù một số người truyền miệng rằng có thể uống vài giọt để “giải cảm”, chuyên gia khuyến cáo tuyệt đối không uống, vì các thành phần như camphor có thể gây ngộ độc, co giật, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
• Không lạm dụng: Dầu gió không phải thuốc đặc trị bệnh. Nếu bị sốt cao, đau đầu kéo dài, hãy đi khám thay vì chỉ trông chờ vào dầu gió.
• Chỉ dùng lượng nhỏ: Thoa lượng vừa đủ lên thái dương, gáy hoặc vùng đau nhức. Không bôi kín lưng, ngực, bụng – nhất là với trẻ em.
• Bảo quản xa tầm tay trẻ em: Dầu gió có mùi thơm dễ gây tò mò, trẻ em vô tình uống phải có thể nguy hiểm.
• Đọc kỹ hướng dẫn: Mỗi loại dầu gió có thành phần, hướng dẫn riêng. Nên đọc kỹ trước khi dùng, đặc biệt với người cao tuổi, phụ nữ mang thai.

5. Có nên “phụ thuộc” vào dầu gió?

Dầu gió chỉ nên là biện pháp hỗ trợ chứ không thay thế thuốc đặc trị. Nếu bạn bị cảm lạnh nhẹ, đau đầu do thay đổi thời tiết, xoa dầu gió có thể giúp dễ chịu hơn. Nhưng nếu các triệu chứng nặng, kéo dài, sốt cao, đau bụng dữ dội – cần đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Việc quá phụ thuộc dầu gió không những không chữa khỏi bệnh mà còn dễ làm bạn chậm trễ phát hiện các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Với người Việt, dầu gió vẫn là “vị cứu tinh” quen thuộc, là bảo bối nhỏ được mang theo bên mình. Nhưng như bất cứ loại “thần dược” nào, nếu không hiểu rõ và lạm dụng, dầu gió cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro không đáng có.

Hiểu đúng – dùng đúng chính là cách tốt nhất để dầu gió phát huy công dụng, giúp chăm sóc sức khỏe gia đình an toàn, hiệu quả. Đừng quên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, hỏi ý kiến bác sĩ nếu cần, và hãy để dầu gió làm “bạn đồng hành”, chứ không phải “phao cứu sinh” duy nhất khi bạn hoặc người thân không khỏe.